53
edits
Changes
Created page with "{{Person | name-en = Abovian Khachatur (Avetiq) | name-am = Աբովյան Խաչատուր Ավետիքի | name-ru = Абовян Хачатур Ав..."
{{Person
| name-en = Abovian Khachatur (Avetiq)
| name-am = Աբովյան Խաչատուր Ավետիքի
| name-ru = Абовян Хачатур Аветикович
| image = Abovianportrait.jpg
| birth-date = 15.10.1809
| birth-place = Kanaker,Armenia
| death-date = 02.04.1848
| description = Writer,pedagogue,founder of modern Armenian literature and pedagogy.
}}
=Biography=
Was born on October 15,1809,in Kanaker,Armenia.
==Education==
*In 1819-1822 studied at Ejmiatsin Parochial School.
*In 1824-1826 studied at the Nersisyan School.
*In 1830-1835 studied at the University of Dorpat(Tartu).
==Work activity==
*In 1827-1828 taught at the parochial schools of Haghpat and Sanahin.
*In 1829-1930 was the Catholicos's and Synod's translator and secretary.
*In 1837-1843 was an inspector and teacher at Tiflis Provincial School.
*In 1843-1848 was an inspector at Yerevan Provincial School.
*In March,1848 was an inspector at Nersisian School.
==Other==
*On October 9,1829 he climbed up Ararat with Friedrich Parrot's expedition who was a proffesor i the University of Dorpat.
*Authorities hindered Abovian's enlightenment activities.
*A new stage of Armenian literature begins with Abovian's literary works differed from the previous one with the subject,language and the choice of hero.
*He studied natural and social sciences,languages(German,French,English,Latin),European literature and philosophy(Goethe,Schiller,Herder,Kant,Rousseau and others),music,handicrafts.He affirmed close connections with european and russian intellectuals.
*There are cities,parks,streets,a school,medal,prize,scholarship,Armenian State Pedagogical University named after Abovian.
*Abovian's statue is in Yerevan and Kanaker where his museum is.
*He translated Homer's,Goethe's,Schiller's,Karamzin's works.
=Images=
<gallery>
Image: Աբովյան ԱԱդ.jpg
</gallery>
=Images=
<gallery>
Image: Աբովյան Խաչատուր.jpg|Khachatur Abovian's statue in Yerevan
</gallery>
=Images=
<gallery>
Image: CmcFj3efyrGXZUca6ibuhEcV0x.jpg
</gallery>
=Images=
<gallery>
Image: Abovyan.jpg
</gallery>
=Videos=
*[http://www.youtube.com/watch?v=5eIiGrKW5f8Խաչատուր Աբովյանի մասին:]
*[http://www.youtube.com/watch?v=xIG4xA0JMBYԽաչատուր Աբովյան մաս 1, Հանրային հեռուստաընկերություն:]
*[http://www.youtube.com/watch?v=w7fWz5Qm-2YԽաչատուր Աբովյան մաս 2, Հանրային հեռուստաընկերություն:]
=Press Publications=
*[http://my.mamul.am/ru/post/15217/%C2%AB%D5%A5%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80%C2%BB-%D6%87-%C2%AB%D6%84%D6%80%D5%A4%D5%A5%D6%80%C2%BB-%D5%AD%D5%A1%D5%B9%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D6%80-%D5%A1%D5%A2%D5%B8%D5%BE%D5%B5%D5%A1%D5%B6«Եզիներ» և «Քրդեր» Խաչատուր Աբովյան:]
*[http://archive.168.am/am/articles/30592-pr«Աստված կթողա՞, որ իր որդիքը կորչի՞ն...»:]
*[http://ararum.am/hasarakakan/273--.htmlԱբովյանի անհետացման առեղծվածը․ ինչու՞ են լռում:]
*[http://blognews.am/arm/news/68033/mayraqaxaqi-qare-vkanery---khachatur-abovyan.htmlՄայրաքաղաքի քարե վկաները - Խաչատուր Աբովյան:]
*[http://www.animargaryan.org/2013/06/blog-post_4943.htmlԽաչատուր Աբովյանի միակ դիմանկարի առեղծվածը:]
=Bibliography=
*Աբովյան Խ., Երկերի լիակատար ժողովածու, հ. 1—10, Երևան, 1947—1961:
*Աբովյան Խ., Երկեր, Մոսկվա, 1897:
*Աբովյան Խ., Կարօտութիւն նախնի վայելչութեանց հայրենեաց իմոց, 1824:
*Աբովյան Խ., Արբաճեմ ոտից տեառն գթութեանց, 1824:
*Աբովյան Խ., [http://www.abcd.am/abcd/bookview_v2_4.php?p_id_text=6967#.Uw8ij_n-HqM Պարապ վախտի խաղալիք], Թիֆլիս, 1864:
*Աբովյան Խ., [http://www.abcd.am/abcd/bookview_v2_4.php?p_id_text=6963#.Uw8ilvn-HqM«Առաջին սեր»]:
*Աբովյան Խ., Թուրքի աղջիկը:
*Աբովյան Խ., Նոր վերելք Արարատի գագաթը, 1847:
*Աբովյան Խ., [http://www.abcd.am/abcd/bookview_v2_4.php?p_id_text=7049#.Uw8iAfn-HqMՎերք Հայաստանի], 1841:
*Աբովյան Խ., Գիւղական տների կառուցուածքը, 1835:
*Աբովյան Խ., Ակնարկ Թիֆլիսում ապրող հայերի կեանքի..., 1840:
*Աբովյան Խ., Մեկ երկու խոսք էլ հայոց վրա:
*Աբովյան Խ., Ուղևորություն դեպի Անիի ավերակները:
=See also=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
*Տեր-Կարապետյան Ն., Խաչատուր Աբովյան, Թիֆլիս, 1897։
*Ավդալբեգյան Թ., Խաչատուր Աբովյան, Վաղարշապատ, 1910:
*Ակսել Բակունց, Խաչատուր Աբովյանի «անհայտ բացակայումը»,Երևան, 1932:
*Հովհաննիսյան Ա., Աբովյան, Երևան, 1933:
*Զարյան Ռ., Աբովյանի կյանքը, Երևան, 1939:
*Մուրադյան Հ., Ժամանակակիցները Խաչատուր Աբովյանի մասին, Երևան, Հապետհրատ, 1941, 128 էջ:
*Շահազիզ Ե., Խաչատուր Աբովյանի կենսագրությունը, Երևան, 1945:
*Սանթրոսյան Մ., Հայ մեծ լուսավորիչ-մանկավարժ Խ. Աբովյանը, Երևան, 1953:
*Հակոբյան Պ., Խաչատուր Աբովյանի «Վերք Հայաստանի» վեպի ստեղծագործական պատմությունը, Երևան, 1955:
*Հակոբյան Պ., Խաչատուր Աբովյան, կյանքը, գործը, ժամանակը (1809-1836), Երևան, 1967:
*Абов Г., Хачатур Абовян, 1948.
*Parrot F., Reise rain Ararat, B., 1834.
*Wagner M., Reise nach dem Ararat Hochland Armenine, Stutgart and Tebingem, 1848.
*[http://www.armenianlanguage.am/am/Encyclopedia_abovyan_khachaturՀայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Խաչատուր Աբովյան:]
*[http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=2&hId=890Հայկական հանրագիտարան. Խաչատուր Աբովյան:]
*[http://opac.flib.sci.am/cgi-bin/koha/opac-search.pl?q=ccl=au%3A%22%D4%B1%D5%A2%D5%B8%D5%BE%D5%B5%D5%A1%D5%B6%2C%20%D4%BD%D5%A1%D5%B9%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D6%80%20%D4%B1%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D6%84%D5%AB%2C%22&offset=0&sort_by=relevance_dscՀիմնարար գիտական գրադարան:]
[[Category:Writers]] [[Category:Pedagogues]]
| name-en = Abovian Khachatur (Avetiq)
| name-am = Աբովյան Խաչատուր Ավետիքի
| name-ru = Абовян Хачатур Аветикович
| image = Abovianportrait.jpg
| birth-date = 15.10.1809
| birth-place = Kanaker,Armenia
| death-date = 02.04.1848
| description = Writer,pedagogue,founder of modern Armenian literature and pedagogy.
}}
=Biography=
Was born on October 15,1809,in Kanaker,Armenia.
==Education==
*In 1819-1822 studied at Ejmiatsin Parochial School.
*In 1824-1826 studied at the Nersisyan School.
*In 1830-1835 studied at the University of Dorpat(Tartu).
==Work activity==
*In 1827-1828 taught at the parochial schools of Haghpat and Sanahin.
*In 1829-1930 was the Catholicos's and Synod's translator and secretary.
*In 1837-1843 was an inspector and teacher at Tiflis Provincial School.
*In 1843-1848 was an inspector at Yerevan Provincial School.
*In March,1848 was an inspector at Nersisian School.
==Other==
*On October 9,1829 he climbed up Ararat with Friedrich Parrot's expedition who was a proffesor i the University of Dorpat.
*Authorities hindered Abovian's enlightenment activities.
*A new stage of Armenian literature begins with Abovian's literary works differed from the previous one with the subject,language and the choice of hero.
*He studied natural and social sciences,languages(German,French,English,Latin),European literature and philosophy(Goethe,Schiller,Herder,Kant,Rousseau and others),music,handicrafts.He affirmed close connections with european and russian intellectuals.
*There are cities,parks,streets,a school,medal,prize,scholarship,Armenian State Pedagogical University named after Abovian.
*Abovian's statue is in Yerevan and Kanaker where his museum is.
*He translated Homer's,Goethe's,Schiller's,Karamzin's works.
=Images=
<gallery>
Image: Աբովյան ԱԱդ.jpg
</gallery>
=Images=
<gallery>
Image: Աբովյան Խաչատուր.jpg|Khachatur Abovian's statue in Yerevan
</gallery>
=Images=
<gallery>
Image: CmcFj3efyrGXZUca6ibuhEcV0x.jpg
</gallery>
=Images=
<gallery>
Image: Abovyan.jpg
</gallery>
=Videos=
*[http://www.youtube.com/watch?v=5eIiGrKW5f8Խաչատուր Աբովյանի մասին:]
*[http://www.youtube.com/watch?v=xIG4xA0JMBYԽաչատուր Աբովյան մաս 1, Հանրային հեռուստաընկերություն:]
*[http://www.youtube.com/watch?v=w7fWz5Qm-2YԽաչատուր Աբովյան մաս 2, Հանրային հեռուստաընկերություն:]
=Press Publications=
*[http://my.mamul.am/ru/post/15217/%C2%AB%D5%A5%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80%C2%BB-%D6%87-%C2%AB%D6%84%D6%80%D5%A4%D5%A5%D6%80%C2%BB-%D5%AD%D5%A1%D5%B9%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D6%80-%D5%A1%D5%A2%D5%B8%D5%BE%D5%B5%D5%A1%D5%B6«Եզիներ» և «Քրդեր» Խաչատուր Աբովյան:]
*[http://archive.168.am/am/articles/30592-pr«Աստված կթողա՞, որ իր որդիքը կորչի՞ն...»:]
*[http://ararum.am/hasarakakan/273--.htmlԱբովյանի անհետացման առեղծվածը․ ինչու՞ են լռում:]
*[http://blognews.am/arm/news/68033/mayraqaxaqi-qare-vkanery---khachatur-abovyan.htmlՄայրաքաղաքի քարե վկաները - Խաչատուր Աբովյան:]
*[http://www.animargaryan.org/2013/06/blog-post_4943.htmlԽաչատուր Աբովյանի միակ դիմանկարի առեղծվածը:]
=Bibliography=
*Աբովյան Խ., Երկերի լիակատար ժողովածու, հ. 1—10, Երևան, 1947—1961:
*Աբովյան Խ., Երկեր, Մոսկվա, 1897:
*Աբովյան Խ., Կարօտութիւն նախնի վայելչութեանց հայրենեաց իմոց, 1824:
*Աբովյան Խ., Արբաճեմ ոտից տեառն գթութեանց, 1824:
*Աբովյան Խ., [http://www.abcd.am/abcd/bookview_v2_4.php?p_id_text=6967#.Uw8ij_n-HqM Պարապ վախտի խաղալիք], Թիֆլիս, 1864:
*Աբովյան Խ., [http://www.abcd.am/abcd/bookview_v2_4.php?p_id_text=6963#.Uw8ilvn-HqM«Առաջին սեր»]:
*Աբովյան Խ., Թուրքի աղջիկը:
*Աբովյան Խ., Նոր վերելք Արարատի գագաթը, 1847:
*Աբովյան Խ., [http://www.abcd.am/abcd/bookview_v2_4.php?p_id_text=7049#.Uw8iAfn-HqMՎերք Հայաստանի], 1841:
*Աբովյան Խ., Գիւղական տների կառուցուածքը, 1835:
*Աբովյան Խ., Ակնարկ Թիֆլիսում ապրող հայերի կեանքի..., 1840:
*Աբովյան Խ., Մեկ երկու խոսք էլ հայոց վրա:
*Աբովյան Խ., Ուղևորություն դեպի Անիի ավերակները:
=See also=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
*Տեր-Կարապետյան Ն., Խաչատուր Աբովյան, Թիֆլիս, 1897։
*Ավդալբեգյան Թ., Խաչատուր Աբովյան, Վաղարշապատ, 1910:
*Ակսել Բակունց, Խաչատուր Աբովյանի «անհայտ բացակայումը»,Երևան, 1932:
*Հովհաննիսյան Ա., Աբովյան, Երևան, 1933:
*Զարյան Ռ., Աբովյանի կյանքը, Երևան, 1939:
*Մուրադյան Հ., Ժամանակակիցները Խաչատուր Աբովյանի մասին, Երևան, Հապետհրատ, 1941, 128 էջ:
*Շահազիզ Ե., Խաչատուր Աբովյանի կենսագրությունը, Երևան, 1945:
*Սանթրոսյան Մ., Հայ մեծ լուսավորիչ-մանկավարժ Խ. Աբովյանը, Երևան, 1953:
*Հակոբյան Պ., Խաչատուր Աբովյանի «Վերք Հայաստանի» վեպի ստեղծագործական պատմությունը, Երևան, 1955:
*Հակոբյան Պ., Խաչատուր Աբովյան, կյանքը, գործը, ժամանակը (1809-1836), Երևան, 1967:
*Абов Г., Хачатур Абовян, 1948.
*Parrot F., Reise rain Ararat, B., 1834.
*Wagner M., Reise nach dem Ararat Hochland Armenine, Stutgart and Tebingem, 1848.
*[http://www.armenianlanguage.am/am/Encyclopedia_abovyan_khachaturՀայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ. Խաչատուր Աբովյան:]
*[http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId=2&hId=890Հայկական հանրագիտարան. Խաչատուր Աբովյան:]
*[http://opac.flib.sci.am/cgi-bin/koha/opac-search.pl?q=ccl=au%3A%22%D4%B1%D5%A2%D5%B8%D5%BE%D5%B5%D5%A1%D5%B6%2C%20%D4%BD%D5%A1%D5%B9%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D6%80%20%D4%B1%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D6%84%D5%AB%2C%22&offset=0&sort_by=relevance_dscՀիմնարար գիտական գրադարան:]
[[Category:Writers]] [[Category:Pedagogues]]
