Difference between revisions of "Bjshkyan Minas"

 
(10 intermediate revisions by 2 users not shown)
Line 1: Line 1:
 
{{Person
 
{{Person
| name-en        = Bjshkyan Minas M.
+
| name-en        = Bjshkyan Minas (Manuk)
 +
| name-en-aliases =
 
| name-am        = Բժշկյան Մինաս Մանուկի
 
| name-am        = Բժշկյան Մինաս Մանուկի
 +
| name-am-aliases =
 
| name-ru        = Бжшкян Минас Манукович
 
| name-ru        = Бжшкян Минас Манукович
 +
| name-ru-aliases =
 
| image          = Boy.jpg
 
| image          = Boy.jpg
 
| birth-date      = 15.10.1777
 
| birth-date      = 15.10.1777
Line 8: Line 11:
 
| death-date      = 26.11.1861
 
| death-date      = 26.11.1861
 
| death-place    = Venetik,Italy
 
| death-place    = Venetik,Italy
| description    = Philologist,teacher,historian,ethnographer,musicologist
+
| description    = Philologist,teacher,historian,ethnographer,musicologist.
 
}}
 
}}
  
 
=Biography=
 
=Biography=
 
Was born on October 15,1777 in Trapizon,Small Asia.
 
Was born on October 15,1777 in Trapizon,Small Asia.
 
Died on November 26,1861 in Venetik,Italy.
 
  
 
==Education==
 
==Education==
*He studied in Mechitarist Congregation's school in Venetik.
+
*He studied in [[Mechitarist Congregation]]'s school in Venetik.
  
 
==Work activity==
 
==Work activity==
 
*In 1808 he left from St. Lazarus and promoted educational and pedagogical activity in Kostandnupolis.
 
*In 1808 he left from St. Lazarus and promoted educational and pedagogical activity in Kostandnupolis.
**He founded schools in Trapizon.
+
*He founded schools in Trapizon.
  
 
==Achievements==
 
==Achievements==
*He was a member of Mechitarist Congregation in Venetik.
+
*He was a member of [[Mechitarist Congregation]] in Venetik.
 
*In 1804 he became an archimandrite(vardapet).
 
*In 1804 he became an archimandrite(vardapet).
  
 
==Other==
 
==Other==
 
*In 1825 he settled in Gharasubazar(now Belogorsk),founded a school and a church.
 
*In 1825 he settled in Gharasubazar(now Belogorsk),founded a school and a church.
 
=Press Publications=
 
*[http://www.armin.am The description of the text in press:]
 
  
 
=Bibliography=  
 
=Bibliography=  
*«Ճեմարան գիտելեաց» (1815) աշխատության մեջ ներկայացրել է հունա-հռոմեական դիցաբանությունը և ժողովուրդների քաղաքակրթության աստիճանները:
+
*«Ճեմարան գիտելեաց» (1815)  
*«Հմտութիւն մանկանց» (մաս 1-4, 1818) դասագրքում (աշխարհաբար) ներկայացրել է Արևելքի մի շարք ժողովուրդների ազգագրությունը:
+
*«Հմտութիւն մանկանց» (1818)
*Ճանապարհորդելով Սև ծովի ափերով (1817-19)՝ գրել է «Պատմութիւն Պոնտոսի, որ է Սեաւ ծով» (1819) աշխատությունը, որտեղ աշխարհագրական, պատմական , ճարտարապետական , հնախոսական, ազգային ազատագրական արժեքավոր տեղեկություններ է հաղորդում հայերի, թուրքերի, հույների և այլ ժողովուրդների մասին:
+
*«Պատմութիւն Պոնտոսի, որ է Սեաւ ծով» (1819)
*Բժշկյանի «ճանապարհորդութիւն ի Լեհաստան» (1830) պատմաաշխարհագրական բնույթի աշխատության մեջ ներկայացրել է Անի քաղաքի պատմությունը:
+
*«ճանապարհորդութիւն ի Լեհաստան» (1830)  
*«Քերականութիւն ռուսերէն-հայերէն...»(1828) մեջ՝ ռուսերենի և հայերենի քերականությունները զուգահեռաբար
+
*«Քերականութիւն ռուսերէն-հայերէն...»(1828)
*«Քերականութիւն հայկազեան լեզուի...»(1840) գրքում քննել հայերենի հնչյունաբանության, ձևաբանության և շարահյուսության մի շարք հարցեր
+
*«Քերականութիւն հայկազեան լեզուի...»(1840)
*«Քերականութիւն բազմալեզու...» (1844) գիրքն ընդգրկում է հայերենի և արևելյան այլ լեզուների քերականության սկզբունքները (այս գրքի համար արժանացել է Ռուսական կայսրության ոսկե մեծ մեդալին):
+
*«Քերականութիւն բազմալեզու...» (1844)  
*Գրել է նաև «Համառօտ նկարագիր վարուց երեւելի արանց» (1850) կենսագրական բառարանը: *Ֆրանսերենից գրաբար է թարգմանել Եզովպոսի առակները («Առակք Եզոպոսի», 1818) և 3. Բ. Կամպեի «Նոր Ռոբինզոնը» («Պատմութիւն վարուց Ռոպէնսօնին Քռիւզօյէ», 1817)
+
*«Համառօտ նկարագիր վարուց երեւելի արանց» (1850)  
*Բժշկյանը հետաքրքրվել է նաև ազգային երգարվեստի, միջնադարյան խագագրերի և հայկական ձայնագրության նոր համակարգի խնդիրներով:
 
*Ունի երաժշտագիտական անտիպ աշխատություն՝ «Երաժշտութիւն, որ է համառօտ տեղեկութիւն երաժշտական սկզբանց և ելեւէջութեանց եղանակաց եւ նշանագրաց խազից» (1815):
 
*[http://hpj.asj-oa.am/4910/ Հ. Մինաս Բժշկեան. Երաժշտութիւն որ է համառօտ տեսութիւն երաժշտական սկզբանց ելեւէջութեանց եղանակաց և նշանագրաց խազից. 1815. աշխատասիրութեամբ Արամ Քերովբեանի, Երևան, 1997:
 
  
 
==See also==
 
==See also==
Line 52: Line 47:
 
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
 
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
 
*Վարդումյան, Ա. Դ. (1981) Բժշկյանը և հայկական ձայնագրության ստեղծման հարցերը. Պատմա-բանասիրական հանդես, № 3 .
 
*Վարդումյան, Ա. Դ. (1981) Բժշկյանը և հայկական ձայնագրության ստեղծման հարցերը. Պատմա-բանասիրական հանդես, № 3 .
*http://ru.hayazg.info/%D0%91%D0%B6%D0%B8%D1%88%D0%BA%D1%8F%D0%BD_%D0%9C%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%81
+
*[http://ru.hayazg.info/%D0%91%D0%B6%D0%B8%D1%88%D0%BA%D1%8F%D0%BD_%D0%9C%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%81 Бжишкян Минас]
  
 
[[Category:Philologists]]  [[Category:Teachers]] [[Category:Historians]] [[Category:Ethnographers]] [[Category:Musicologists]]
 
[[Category:Philologists]]  [[Category:Teachers]] [[Category:Historians]] [[Category:Ethnographers]] [[Category:Musicologists]]

Latest revision as of 20:22, 6 April 2017

Bjshkyan Minas (Manuk)
Boy.jpg
Armenian: Բժշկյան Մինաս Մանուկի
Russian: Бжшкян Минас Манукович
Born: 15.10.1777
Trapizon,Small Asia
Died: 26.11.1861
Venetik,Italy
Description:
Philologist,teacher,historian,ethnographer,musicologist.


Contents

Biography

Was born on October 15,1777 in Trapizon,Small Asia.

Education

Work activity

  • In 1808 he left from St. Lazarus and promoted educational and pedagogical activity in Kostandnupolis.
  • He founded schools in Trapizon.

Achievements

Other

  • In 1825 he settled in Gharasubazar(now Belogorsk),founded a school and a church.

Bibliography

  • «Ճեմարան գիտելեաց» (1815)
  • «Հմտութիւն մանկանց» (1818)
  • «Պատմութիւն Պոնտոսի, որ է Սեաւ ծով» (1819)
  • «ճանապարհորդութիւն ի Լեհաստան» (1830)
  • «Քերականութիւն ռուսերէն-հայերէն...»(1828)
  • «Քերականութիւն հայկազեան լեզուի...»(1840)
  • «Քերականութիւն բազմալեզու...» (1844)
  • «Համառօտ նկարագիր վարուց երեւելի արանց» (1850)

See also

  • Տայան Ղ., Հայ արդի ձայնագրութիւնը և Սինաս Բժշկեան, «Գեղունի», 1927:
  • Բդոյան Վ., Հայ ազգագրություն, Ե., 1974:
  • Ջահուկյան Գ., Գրաբարի քերականության պատմություն (ХУ1-Х1Х դդ.), Ե., 1974:
  • Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով), ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
  • Վարդումյան, Ա. Դ. (1981) Բժշկյանը և հայկական ձայնագրության ստեղծման հարցերը. Պատմա-բանասիրական հանդես, № 3 .
  • Бжишкян Минас